Wybierz ROZDZIAŁ który Cię interesuje  - lub po prostu czytaj po kolei ... co może być najbardziej pouczające

PODSTAWOWE FUNKCje 

Powierzchni Oka

Powierzchnia Oka jest stale NAWILŻONĄ TKANKĄ

POWIERZCHNIA OKA  jest nawilżoną tkanką na przedniej powierzchni gałki ocznej

Nawilżenie jest konieczne dla zachowania jej zdrowia i integralności – i dlatego jest zasadniczym warunkiem prawidłowego WIDZENIA

NAWILŻENIE zapewniają Łzy wytwarzane przez Gruczoły w oku,…ale muszą być rozprowadzone przez ruchy Powiek w warstwę FILMU Łzowego aby nawilżenie było PERMANENTNE – Zawsze i Wszędzie!

podstawowe zespoły czynnościowe  

Liczne gruczoły na powierzchni oka odpowiadają za produkcję ŁEZ i są podstawowym ekementem zapewniającym wilgotność powierzchni oka.

FILM Łzowy umożliwia utrzymanie nawilżenia tkanek nawet w obrębie otwartej szpary powiekowej – co pozwala na zapewnienie doskonałego widzenia w tym czasie.

Powieki rozprowadzają łzy w cienką warstwę Filmu Łzowego na powierzchni oka.

Zdrowa Powierzchnia Oka jest kluczowa dla widzenia, a bez niej pozostałe etapy procesu widzenia są nieistotne.

Czynniki przyczynowe 

Zespołu Suchego Oka

ZESPÓŁ SUCHEGO OKA – choroba o wielu imionach 

ZESPÓŁ SUCHEGO OKA  określany jest medycznym terminem: Keratoconjunctivitis Sicca, czyli suchego zapalenia rogówki i spojówek lub zespołu suchości śluzówek (zespołu objawów związanych z wysychaniem powierzchni). Możliwe są liczne potoczne określenia tego schorzenia jak: ‘suche’ oczy, ‘piekące oczy’, ‘ciężkie powieki’ lub ‘zespół zmęczonych oczu’, itp.

MECHANIZM wystąpienia choroby jest względnie prosty i dlatego stan ten jest stosunkowo częsty

ZESPÓŁ SUCHEGO OKA JEST ZABURZENIEM DOTYCZĄCYM I FILMU ŁZOWEGO I TKANEK

Zespół Suchego Oka typowo wykazuje dwa ZABURZENIA obejmujące:

• Niedobór FILMU Łzowego z niestabilnym filmem łzowym, który charakteryzuje np. wczesne przerwanie jego ciągłości, zwiększone parowanie, niski menisk łez.
• Niewystarczający i niestabilny film łzowy nie może dłużej chronić tkanek powierzchni oka. Dlatego bardzo wrażliwe na wysychanie komórki powierzchni oka ulegają zmianom prowadzącym do uszkodzenia tkanek. Następowe USZKODZENIE tkanek powierzchni okajest zatem typową konsekwencją Niedoboru Filmu Łzowego.

GŁÓWNE CZYNNIKI PRZYCZYNOWE ZESPOŁU SUCHEGO OKA TO NIEDOBÓR WYDZIELANIA ŁEZ I NIEPRAWIDŁOWE WYTWARZANIE FILMU ŁZOWEGO

Główne CZYNNIKI PRZYCZYNOWE Zespołu Suchego Oka są te, które prowadzą bezpośrednio do niedoboru FILMU łzowego, a więc:

• ilościowy lub jakościowy  BRAK/Niedobór wydzielania ŁEZ  przez Gruczoły
  • i/ lub
• Każde ZABURZENIE FORMOWANIA FILMU Łzowego wywołane upośledzeniem MECHANIZMU MRUGANIA  Powiek, które przekształcają Łzy w Film Łzowy.

główne objawy & dolegliwości

Główne OBJAWY KLINICZNE Zespołu Suchego Oka 

Główne OBJAWY KLINICZNE Zespołu Suchego Oka to: 

• NIESTABILNOŚĆ  przed-rogówko-wego FILMU Łzowego:

Niestabilność Filmu Łzowego  jest typową cechą każdego rodzaju Zespołu Suchego Oka i dlatego ważne jest jej badanie.

• Prawidłowy film łzowy powinien być   stabilny przez przynajmniej 10 sekund zanim wystąpi jego przerwanie ("break-up)"
• Parametr ten nazywany jest  "Czasem Przerwania Filmu Łzowego' (Tear Film Break-Up Time) i zwykle określany skrótem "BUT"  
• Typowo i najłatwiej określa się go po dodaniu barwnika fluoresceiny do łez. 
• Zastosowanie roztworu fluoresceiny  w teście jest określane jako FBUT. Może to w pewnym stopniu wpłynąć na film łzowy  ... ale jeśli objętość dodanego roztworu jest niewielka a procedura wykonywana zawsze tak samo Test FBUT przyniesie powtarzalne i istotne wyniki. 
• Dlatego Test FBUT jest od dziesięcioleci stosowany w dużym sukcesem. 

• BARWIENIE Przyżyciowe Nabłonka Powierzchni Oka :

Barwienie Przyżyciowe jest szybkim i łatwym sposobem oceny innej ważnej cechy każdego typu Zespołu Suchego Oka jakim jest zaburzenie, uszkodzenie i destrukcja prawidłowej struktury nabłonkowej. 

• Kiedy film łzowy ulega przerwaniu
  • nawilżenie pomiędzy powierzchnią gałki ocznej i powiekami jest zredukowne 
  • prowadzi to do zwiększonego tarcia a przez to do zwiększonego  mechanicznego uszkodzenia  komórek powierzchni oka
  • eksponuje też  leżący poniżej nabłonek powierzchni oka na działanie powietrza
  • dodatkowo miejscowe ścieńczenia filmu łzowego przez parowanie powodują powstanie obszarów o zwiększonej osmolarności pozostałego płynu, a więc  hyper-osmolarności
    • to prowadzi do chemicznego uszkodzenia powierzchownych komórek
  • Ekspozycja na powietrze oraz mechaniczne i chemiczne uszkodzenia powierzchownego nabłonka  powodują patologiczne zmiany na powierzchni oka z destrukcją komórek
  • destrukcja komórek może być wykazana barwnikami stosowanymi klinicznie na żywym oku - stąd nazwa barwniki przyżyciowe
    • barwniki przyżyciowe wiążą się z uszkodzoną powierzchnią i w miejscach destrukcji widoczne są wybarwione plamki. 
  • Uszkodzenie Powierzchni Oka jest typową cechą chorób powierzchni oka, szczególnie Zespołu Suchego Oka.  Stopień wybarwienia przyżyciowego pokazuje stopien uszkodzenia powierzchni oka. 
    • Uważa się, że powierzchowne barwienie w skroniowej części szpary powiekowej jest bardziej charakterystyczne dla Zespołu Suchego Oka niż barwienie części przynosowej.     

Typowe DOLEGLIWOŚCI 

Zmiany chorobowe w Zespole Suchego Oka powodują liczne, niektóre typowe, subiektywne DOLEGLIWOŚCI 

Niedobór Filmu Łzowego oraz Uszkodzenie Powierzchni prowadzą do wielu uciążliwych, subiektyw-nych DOLEGLI-WOŚCI u pajenta. Są nimi m.in. uczucie suchości i piasku, często opisywane jako uczucie ‘ciężkich powiek’ lub ‘zmęczonych oczu’. Towarzyszą im niestabilna ostrość wzroku, epizody zamglonego widzenia oraz podrażnienie i ból oczu o różnym nasileniu..

Typowe  OBJAWY kliniczne to niedobór łez na powierzchni oka, obniżona produkcja filmu łzowego oraz krótka jego stabilność. Prowadzi to do upośledzenia niezbędnego stałego nawilżania a w konsekwencji do różnych postaci widocznych uszkodzeń, zaczerwienienia i zapalenia powierzchownych tkanek, w tym także brzegu powieki i gruczołów wydzielniczych.

Charakterystyczne dla Zespołu Suchego Oka są różnice w nasileniu subiektywnych dolegliwości i obiektywnych objawów klinicznych, które często nie korelują ze sobą.

częste czynniki ryzyka 

dla Zespołu Suchego Oka ... i jego Samoutrwalające się INTERAKCJE

Pewnym Wyzwaniem w zrozumieniu Zespołu Suchego Oka jest fakt, że choroba może być zapoczątkowana i stymulowana przez wiele bardzo różnych czynników.

POCZATEK i PROGRESJA Zespołu Suchego Oka są silnie uzależnione od wielu różnych czynników.  

• UKŁADY REGULACYJNE naszego organizmu takie, jak system nerwowy, układ hormonalny i immunologiczny mają tu ogromne znaczenie. 
• Występują także dodatkowe CZYNNIKI RYZYKA, które oddziałują negatywnie na film łzowy lub na  tkanki powierzchni oka zwiększając ryzyko zarowno wystąpienia, jak i progresji choroby.

Niestety, Zespół Suchego Oka ma nieodłączną tendencję do samonasilania się i utrwalania zaburzeń, jeśli tylko odpowiednio wcześnie nie postawi się właściwego rozpoznania i nie wdroży skutecznej terapii

Dwa typowe zaburze-nia w Zespole Suchego Oka to:

Niedobór FILMU Łzowego      

i

USZKODZE-NIE  Powierz-chownych TKANEK

Niedobór Filmu Łzowego i Uszkodzenie Powierzchni wpływają negatywnie wzajemnie na siebie i są powiązane samo-napędzającym się mechanizmem błędnego koła, co prowadzi do pogorszenia choroby.

Reakcje Zapalne

są typowym elementem Zespołu Suchego Oka ponieważ reprezentują typowe mechanizmy obronne uszkodzonych tkanek, co również ma miejsce na Powierzchni Oka. 

Kiedy uraz jest przewlekły odpowiedzi zapalne również stają się przewlekłe i bardziej nasilone. 

Szlaki zapalne stanowią więc ważny mechanizm patologiczny nasilający objawy w przewlekłej chorobie powierzchni oka.    

Sporadyczny stan ´Suchego´ Oka może z pewnością  wystąpić także u osób zdrowych w pewnych warunkach - jednak jeśli staje się przewlekły może przekształcić się w chorobę. 

Sporadyczna Suchość Oka może wystąpić od czasu do czasu także u osób zdrowych. Ten typ suchości typowo zależy od specyficznych czynników środowiskowych, występuje krótko, szybko ustępuje po kilku mrugnięciach lub usunięciu czynnika wywołującego. Jednak jeśli stan staje się przewlekły sporadyczne wysychanie może przekształcić się w stały, objawowy ZESPÓŁ Suchego Oka.

SOczewki kontaktowe i powierzchnia oka 

SOCZEWKI KONTAKTOWE to znakomity przyrząd optyczny – z zaletami i wadami

Soczewki kontaktowe to fantastyczny przyrząd optyczny który był długo oczekiwany przez wielu pacjentów z wadami refrakcji.

Soczewki zaczęto szerzej stosować dopiero w II połowie ubiegłego stulecia i od tego czasu są stale doskonalone

SOCZEWKIM KONTAKTOWE korygują refrakcję bezpośrednio na Rogówce… dając oczywiste optyczne korzyści

Soczewki mogą korygować wady refrakcji bezpośrednio na rogówce i dlatego mają szereg podstawowych zalet w porównaniu do okularów.

Soczewki kontaktowe zapewniają więcej ‘swobody’ użytkownikom w różnych rodzajach zajęć, np. sportowych, terenowych, towarzyskich.  

Są różne podstawowe typy soczewek kontaktowych. Miękkie hydrożelowe soczewki kontaktowe to najczęściej używany rodzaj. 

Na ogół mogą być noszone bez wyraźnego podrażnienia i zwykle nie wymagają adaptacji przez noszącego.

Może to tłumaczyć dlaczego większość soczewek kontaktowych noszona jest nie z powodów medycznych, ale estetyczno-kosmetycznych.

SOCZEWKI KONTAKTOWE 'pływają' w Filmie Łzowym i maja wpływ na jego stabilność i stopień parowania

Fakt, że soczewki znajdują się centralnie na powierzchni oka ma swoje zalety i wady. 

Oczywiste są pewne zalety optyczne ...

ale soczewka kontaktowa to również ‘ciało obce’ dla Tkanek Powierzchni Oka i Filmu Łzowego. 

Pomimo że soczewki kontaktowe typowo 'pływają' w filmie łzowym, nie da się uniknąć mechanicznego kontaktu z tkankami powierzchni oka.   

Z tego powodu głównym objawem niepożądanym soczewek kontaktowych jest występowanie zwiększonych sił tarcia w stosunku do tkanek powierzchni oka.

SOCZEWKI KONTAKTOWE mogą mieć negatywny wpływ na Ultrastrukturę Powierzchni Oka 

Pomimo, że podczas dopasowywania soczewek należy unikać nadmiernego fizycznego ‘kontaktu’,  soczewki kontaktowe są stale, nieuchronnie, w kontakcie z powierzchnią oka  - tak jak sugeruje ich nazwa.

Mogą zatem mieć wpływ na mechaniczne, fizykochemiczne i chemiczne oddziaływania na powierzchnię oka o różnym stopniu nasilenia.

Dotyczy to w szczególności oddziaływania soczewki kontaktowej na bardzo wrażliwą centralną  powierzchnią rogówki i podobnie wrażliwą tylną powierzchnią brzegu powiek.. 

Obszary spojówki na gałce ocznej i na tylnej powierzchni powiek są mniej wrażliwe, ale są również w kontakcie z soczewkami, przez co pozostają narażone na potencjalne negatywne wpływy.  

Przewlekłe tarcie przez soczewki kontaktowe może negatywnie wpływać np. na ultrastrukturę powierzchni spojówki, a tym samym zmniejszać zwilżalność powierzchni oka. Typowym efektem ubocznym długotrwałego noszenia soczewek kontaktowych jest potencjalny rozwój objawów Suchego Oka o różnym stopniu nasilenia.

Specjalne Soczewki Kontaktowe mogą służyć jako narzędzie medyczne 

Pomimo faktu, że Soczewki Kontaktowe mogą  powodować niepożądane efekty uboczne na powierzchni oka i w filmie łzowym, mogą one być również wykorzystane jako narzędzia medyczne w wybranych przypadkach. 

Najprostszym przykładem  jest prawdopodobnie zastosowanie miękkiej Soczewki Kontaktowej jako soczewki opatrunkowej w celu przyspieszenia gojenia po operacjach lub w przypadkach nawracających ubytków rogówki (erozji).

Istnieje szereg typów Specjalnych Soczewek Kontaktowych które mogą być użyte jako medyczna narzędzia w wybranych stanach chorobowych u pacjentów bdących pod stałą kontrolą kliniczną. 

Odnosi się to do  ´Twardych´ Soczewek Kontaktowych, które mogą korygować zaburzenia kształtu rogówki wyższego rzędu (co ma miejsce w wysokim astygmatyźmie i w stożku rogówki) gdzie ostrość wzroku nie może być dostatecznie poprawiona okularami. 

´Twarde´ Soczewki Kontaktowe mogą być też stosowane dla zamierzonych zmian kształtu rogówki, określanych jako  ´Orthokeratologia´ , w celu uniknięcia noszenia okularów w ci.ągu dnia - co z pewnością wymaga ścisłego monitoringu klinicznego. 

Chociaż Soczewki Kontaktowe mogą mieć negatywny wpływ na ultrastrukturę powierzchni oka  z wystąpieniem objawów suchego oka ... 

... Specjalne Soczewki Kontaktowe  (Soczewki Twardówkowe) mogą być użyte jako medyczne narzędzie u pacjentów z ciężkim Zespołem Suchego Oka. 

Twardówkowe Soczewki Kontaktowe dostarczają ochronną przejrzystą osłonę nad wrażliwą rogówką i zachowują niewielką ilość łez pacjenta pod sklepieniem soczewki kontaktowej zapobiegając parowaniu. Może to przywrócić gojenie powierzchni oka i poprawić ostrośc wzroku.

HIGIENA to ciągle KLUCZOWY CZYNNIK w noszeniu soczewek kontaktowych  zapobiegający infekcji 

Nowoczesne typy soczewek kontaktowych  mogą często zmniejszać wpływ wielu potencjalnych, negatywnych czynników na powierzchnię oka.  -  Kwestią, która nadal ma ogromne znaczenie, jest HiGIENA. 

Nieprzestrzeganie podstawowych zasad higieny w noszeniu soczewek kontaktowych może prowadzić do niebezpiecznych infekcji oczu, które mogą zagrażać widzeniu.

Nawet przy stosowaniu najbardziej zaawansowanego leczenia, infekcje rogówki związane z noszeniem soczewek kontaktowych mogą prowadzić do tragicznej utraty oka. 

Bakterie są zwykle przenoszone na dłoniach przez samych użytkowników soczewek kontaktowych i/lub przez użycie zanieczyszczonej wody wodociągowej. Bakterie gromadzą się w pojemnikach na soczewki kontaktowe lub w trudnych do usunięcia osadach na samej soczewce kontaktowej.  

Wystąpienie infekcji jest nasilane przez mikrourazy tkanki wywoływane przez różne typy soczewek kontaktowych. Powodują one powstanie dróg skażenia w normalnie prawie nieprzepuszczalnej barierze powierzcni oka. 

Szczególnie niedoświadczeni użytkownicy Soczewek Kontaktowych są narażeni na poważne infekcje powierzchni oka. Ponadto grupy pacjentów z obniżonym poziomem odporności,  jak dzieci i osoby w podeszłym wieku są bardziej narażone na infekcje powierzchni oka.  

Stosowanie jednodniowych, jednorazowych soczewek kontaktowych przyczynia się do zmniejszenia liczby zakażeń.  

NASTĘPNA STRONA:

=> Głębszy WGLĄD - do podstaw naukowych